Het verschil tussen coaching en een goed gesprek is dat je als coach de ander helpt om tot inzichten te komen waar hij zelf niet komt. De sleutel om tot deze diepere lagen te komen ligt voorbij het mentale, in de fysieke ervaring. Wanneer je als begeleider ontspannen en creatief inspeelt op dat wat zich aandient in het moment, opent zich een diepere laag. Dat vraagt wel lef, om je vrij te maken van vaste kaders en werkmethoden. Vier ITIP-begeleiders vertellen hoe zij de overgang maakten naar deze transformerende manier van werken.
“Helemaal in het moment, met wat zich aandient, op zielsniveau… Pure magie.”
Kai von Rosenberg is coach, trainer en musicus. Zijn manier van werken bij het ITIP is gebaseerd op vier pijlers: lichaamswerk, mindfulness, dromen en systemisch werk. Vanuit zijn achtergrond als improviserend musicus werkt Kai daarnaast graag met werkvormen rondom muziek en stem. Sinds 2017 is Kai verbonden aan onze school, hij is loopbaancoach en begeleider in de ITIP Coach Opleiding Instrument voor Hulp. Hij vertelt:
“Letterlijk en figuurlijk plaatste ik een tafel tussen mij en de ander. Ik werkte bij de gemeente Heemskerk als interne trainer en coach toen ik een workshop van het ITIP volgde als onderdeel van de interne opleidingscarroussel. Ik was diep geraakt door de manier van werken en wist onmiddellijk dat ik ook zo wilde werken: helemaal in het moment, vrij van enige vorm of methode, met dat wat zich aandient, op zielsniveau… Ik vond het pure magie. Mijn instrumentarium bestond voorheen vooral uit het voeren van een gesprek. Daarin kon ik wel een bepaalde diepte ervaren, maar uiteindelijk bleef het vaak bij inzichten. Sinds ik het ITIP leerde kennen werk ik ervaringsgericht, meer ‘omvattend’ zou je kunnen zeggen. Het contact met mijn coachees is vrijer en opener geworden. Omdat ik meer durf, durven mijn cliënten ook meer, zich meer te laten zien en het nieuwe, onbekende in te gaan. Inzichten koppelen we aan een ervaring of andersom, dat maakt het krachtiger. Ik heb leren vertrouwen dat het juiste helpende zich op het juiste moment aandient, en kan daardoor op een dieper niveau mensen raken en meenemen.”
“Luisteren zonder oordeel. Iemand werkelijk horen over verdriet, frustratie, angst. Dat vraagt een andere basishouding.”
Marga Brinkhof werkt 40 jaar met mensen en is sinds 2007 verbonden aan het ITIP. Ze is teamleider van de ITIP Coach opleiding Instrument voor hulp en begeleidt groepen op het gebied van persoonlijke en professionele ontwikkeling. Ze heeft een brede opleidingsachtergrond en volgde naast diverse ITIP opleidingen ook de postacademische opleiding voor Mindfulness Trainers en de Opleiding Systemisch Werk. Ze deelt haar ervaring:
“In 1990 werden mijn man en ik uitgezonden naar Nicaragua voor zijn werk, in het kader van ontwikkelingssamenwerking. Ik, met een baby van zeven weken, voor het eerst moeder, mijn man achterna reizend, naar wat voor drie jaar onze standplaats zou worden. Naar een land wat ik niet kende, het Spaans nog lang niet machtig en voor het eerst zonder eigen werk. Een totaal andere wereld waar ik in kwam. “Wat kan ik hier in vredesnaam betekenen?”, heb ik me aanvankelijk vaak afgevraagd. De enorme armoede, de oplaaiende gevechten in de bergen op dat moment, militairen op straat… Al vrij snel werd ik gevraagd om mee te draaien in een programma op een Escuela Especial (‘speciale school’), voor gehandicapte kinderen. Ik kon mee de wijken in, maar de armoede niet oplossen. Wel kon ik aandacht geven aan de kinderen, die in een hangmat weg van de anderen lagen omdat ze een schande vormden voor het gezin. Langzaam kwam het besef dat ik het leed in de wereld, het lot van de ouders met een gehandicapt kind, die in grote armoe leven, niet kan oplossen. Maar ik kan wel gaan zitten, met iemand zijn en werkelijk horen over verdriet, frustratie, angst. Luisteren, geraakt worden, zonder oordeel en zonder het over te willen nemen en met oplossingen te komen. Dat vraagt een andere basishouding. Die realisatie, dat het niet gaat over de kennis die ik heb, maar veel meer over wie ik ben en hoe ik in contact aanwezig ben, is nog steeds de rode draad in mijn leven en werk.”
“Ware oplossingen voor levensvragen komen van de ziel, een weten van binnenuit.”
Bertie Hendriks is Boeddhist, theatermaker, natuurkundige en sinds 1990 verbonden aan het ITIP. De afgelopen dertig jaar begeleidde hij tientallen retraites, bezinningsdagen en opleidingstrajecten. Hij is de schrijver van het populaire ‘Dagboek van de Ziel’ waar er meer dan 9.000 exemplaren van verkocht zijn. Hij brengt een groot deel van het jaar door in Afrika. In Kameroen helpt hij lokale initiatiefnemers bij het opzetten van hun onderneming. In Gambia bouwt hij mee aan het opzetten van een voorbeeld school waarin basis, voortgezet en beroepsonderwijs op unieke wijze samengebracht worden. Zijn verhaal:
“Ik werkte in die tijd (1990) als leraar en mentor van jongeren op een middelbare school. Mijn begeleiding bestond uit een goed gesprek, waarin ik empathisch luisterde en de juiste vragen probeerde te stellen. Het waren prima gesprekken, maar ik kwam eigenlijk niet veel verder dan wat de ander al van zichzelf bewust was. De omslag in mijn werk kwam tijdens een weekend dat ik volgde bij Nel in ’t Veld. Ik zag hoe zij met mensen werkte vanuit de Gestalt therapie en daarbij het lichaam gebruikte. Niet lang daarna leerde ik Hans Korteweg kennen, een van de oprichters van het ITIP. Ook hij werkte in zijn sessies met lichaamsbewustzijn, vanuit bio-energetica, en ik was verkocht. Door Nel en Hans ben ik de meerwaarde gaan zien van het betrekken van het lichaam in een gesprek. Ik leerde lichamelijk kijken en de ander op een diep ervaringsniveau bereiken. Door zo te werken komt de ander veel beter in contact met gevoelens en de overtuigingen die hem vaak onbewust sturen. Ware oplossingen voor de vragen komen niet uit het hoofd, maar zijn verbonden met de ziel, een weten van binnenuit. Steeds weer ervaar ik het werken met mensen als verrassende ontmoetingen, waarbij de ander aangeraakt en geïnspireerd weggaat en ik me verfrist en dankbaar voel. De scherpe helderheid en liefdevolle betrokkenheid, die zo kenmerkend is voor hoe we bij het ITIP met elkaar omgaan, hebben mijn basis van rust en vertrouwen voor het leven verdiept.”
“Veel van wat ik deed was mentaal, ik ging voorbij aan wat me écht bezielde.”
Gert Stegeman is sinds 2007 verbonden aan het ITIP. Hij werkt als begeleider in de ITIP coach Opleiding Instrument voor hulp en begeleidt mensen individueel bij werk- en levensvragen. Stilte en bezinning zijn een belangrijke bron van inspiratie. Een aantal keer per jaar neemt hij een groep mee op bezinningstocht, o.a. naar de woestijn van Marokko, de bergen van Nepal, de Zuid-Westkust van Engeland en Israël. Hij vertelt:
“In mijn studententijd (1986-1994) vroeg mijn moeder regelmatig of ik nog iemand ‘op de stoel’ had gehad. Daarmee bedoelde ze de stoel die op mijn studentenkamer stond en waarin iemand soms bij mij zijn hart kon luchten of een verhaal kwijt kon. Later gaf ik trainingen bij een bureau op het gebied van communicatie en persoonlijke effectiviteit. De omgeving waarin ik werkte was vrij commercieel gericht en ik was er niet op mijn plek. Een ommekeer in het begeleiden van mensen kwam toen ik zelf in een burn-out terecht kwam, en op zoek ging naar de diepere oorzaken daarvan en mijn werkelijke drijfveren. Ik kwam erachter dat veel van wat ik deed ‘mentaal’ was, en dat ik daarmee voorbijging aan wat mijn gevoel en lijf me te vertellen hadden. En ook aan wat mij echt bezielde. Door hier in mezelf bewust aandacht aan te geven, ontstond er ook een nieuwe manier van begeleiden van mensen. Ik ben minder oplossingsgericht geworden en ben steeds meer stil gaan staan bij hoe het werkelijk is. Ik zoek met iemand niet zozeer naar een weg úit de situatie, maar laat iemand de werkelijkheid van een situatie voelen en ervaren. Van daaruit gaan we op zoek naar een persoonlijk antwoord. Dat maakt het contact met de mensen die ik begeleid diepgaander, persoonlijker en meer vervullend.”
Sta jij ook voor een ommekeer in je coachend werk? Op zaterdag 11 juni 2022 geven Marga en Kai ‘Coachen met hart en ziel’, een inspiratie dag voor coaches, trainers en therapeuten die een volgende stap in hun vakmanschap willen zetten. Of bel ons kantoor op 0575 – 510 850 voor een persoonlijk adviesgesprek.
