Leiderschap en de kunst van het volgen

10 juli 2024

Door Monique van Laerhoven

Gisteren nam ik deel aan een tangoworkshop, de dans die me altijd inspireert en aan het denken zet over het meest boeiende thema in mijn werk: leiderschap.

Hoewel ik in mijn dagelijks leven vaak de leiding heb, was het leiden in de dans een nieuwe uitdaging. In de workshop kon ik aan den lijve ondervinden hoeveel plezier het geeft als het gaat stromen tussen de ander en mij en er in die verbinding iets moois ontstaat. En wat het vraagt van een leider, in dit geval van mij, om tot een mooie dans te komen. Ik ontdekte een aantal elementen die ook opgaan voor bezield leiderschap in organisaties: de leider moet zich afstemmen op de muziek, zich verbinden met zijn danspartner, zich bewust zijn van zichzelf en oog houden op wat er gebeurt op de dansvloer. Maar bovenal, hij moet kunnen volgen. Al met al geen eenvoudige opgave!

Afstemmen op jouw inspiratiebron

De muziek is de inspiratiebron voor de dansers. Zonder dat kun je een tijdje dansen, dat is best leuk, maar als danser verlies je op den duur het vuurtje, de passie. Een dans zonder passie wordt uiteindelijk een kunstje, een serie passen zonder dat onnoembare extra’s dat maakt dat er een echte flow ontstaat. Wie als leider in een organisatie geen bezieling voelt, niet verbonden is met waar de organisatie voor staat, kan onmogelijk zijn volgers inspireren het mooiste van zichzelf te laten zien. De bezieling van de leider werkt aanstekelijk voor de mensen in zijn organisatie. Daardoor ontstaat een resultaat plùs.

Wat bezielt jou als leidinggevende in je werk?

Je verbinden met de ander

Als leider in de dans moet je gaan houden van het zoeken naar verbinding met je volger, leerde ik gisteren. In de verbinding met een danspartner biedt de leider een stevig en tegelijkertijd flexibel kader, waarin de volger de ruimte heeft om zijn eigen dans te dansen. Ook als leidinggevende is dat een voortdurende opgave om verbinding te houden met medewerkers. Dan weer moet je duidelijker zijn in wat je wilt, dan weer de ruimte geven en ze uitnodigen om zelf in te zetten. Je ondersteunt ze in het tot expressie brengen van hun talent. Heel vaak zul je daarvoor eenvoudigweg geduld nodig hebben en niet te snel weer iets veranderen in je aansturing.

Wat kun jij doen of laten om meer verbinding met je medewerkers te krijgen?

Bewust zijn van jezelf

Het is zowel in de tango als in het werk een gegeven dat er soms een flow is, die worden afgewisseld met moeizame momenten, waarin de verbinding in meer of mindere mate losraakt, of waarin de resultaten achterblijven. Dat gegeven moet je kunnen omarmen. En net als bij de danser begint het dan weer bij jouzelf, bij je eigen leiderschap. Wie niet steeds zichzelf als beginpunt neemt om de verbinding te herstellen, en daarmee de anderen dient in hun eigen expressie, is geen lang leven beschoren als leider. Maar al te vaak kom ik bijvoorbeeld leidinggevenden tegen die graag willen dat hun medewerkers meer verantwoordelijkheid nemen, maar niet zien hoe ze elk initiatief dat ontstaat zelf de kop indrukken met een te strakke sturing.

Wat is jouw leiderschapsstijl? Waar heb je meer invloed (op) dan je denkt?

Oog hebben voor je omgeving

Als vierde element is er de omgeving, de dansvloer, waarop jullie niet het enige danspaar zijn. Als leider ben je ervoor verantwoordelijk dat je je volger veilig door de ruimte leidt. Soms is er een kans om veel ruimte te nemen en het mooiste te laten zien wat jullie in huis hebben. Als leider moet je die kansen zien. Als het vol en druk is op de vloer pas je je tempo aan. Soms maak je pas op de plaats maken om geen botsingen te veroorzaken. Dat zijn de momenten waarop je in alle rust weer kunt verbinden met de ander en op adem kunt komen, zodat je klaar bent voor het volgende moment.

Waar zie jij kansen in jouw werkomgeving?

De kunst van het volgen

Net als in de dans, draait het in het werk om wat je er in verbinding met elkaar van maakt. Voor de leider is misschien wel het allerbelangrijkste dat hij daarin ook kan volgen, zich af kan stemmen op wat de anderen nodig hebben en oog heeft voor wat (on)mogelijk is in de context. Geen eenvoudige opgave, maar die paar seconden of minuten van flow, waarin het stroomt tussen jou en je danspartner, geïnspireerd door de muziek en in de context van het samen bewegen met andere dansparen, die paar seconden waarin alles samenvalt, die maken iedere dans de moeite waard. Ook in je werk!

Waar kun jij als leidinggevende je medewerkers meer de ruimte geven en hun initiatief volgen?