De opbrengst van bezielend leiderschap

13 augustus 2024

in gesprek met Reyke Zwartjes

Reyke Zwartjes heeft in het bedrijfsleven gewerkt als directiesecretaris, operationeel directeur en management consultant. Is sinds 2006 mede eigenaar van het ITIP en naast organisatie adviseur en senior begeleider, een van de drijvende krachten achter Beziel je Leiderschap.

Reyke, jij geeft deze opleiding. Hoe kijk jij naar bezield leiderschap en waarom is dat zo belangrijk?

Een bezielde leidinggevende raakt mensen in hun kern. Je voelt en hoort het verschil meteen: iemand die een reeks woorden uitspreekt of iemand die een bevlogen verhaal houdt. Een leidinggevende die een rol speelt of die een mens uit één stuk is. Bij een bezield leidinggevende klinkt de persoon door in de functie.

Wanneer je vanuit bezieling leiding geeft – en dus niet puur functioneel – dan durf je je intuïtie mee te laten spelen, en je eigen kleur. Je durft de rol in te vullen op de manier die bij jou past, op een manier die jou inspireert. Het levert je zelf veel op, want als je vanuit je eigen kern leidinggeeft sta je steviger in je schoenen. Maar het levert ook de organisatie veel op, want bezieling werkt aanstekelijk. Een bezielde leidinggevende is verbindend, inspirerend en motiverend.

Wat je zegt, is waarachtig en dat wordt herkend en gevoeld.

Daardoor wek je meer vertrouwen en krijg je mensen eerder mee. In deze tijd van grote veranderingen is dat harder nodig dan ooit.

Wat vraagt het om zo leiding te kunnen geven?

In eerste instantie, tijd om te reflecteren. Omdat voor veel leidinggevenden de druk hoog is ga je reflexmatig reageren zonder nog te luisteren naar je innerlijk. Daardoor raak je jezelf in de loop van de tijd kwijt, en groeit de splitsing tussen persoon en functie. Dat merk je bijvoorbeeld doordat je het werk weinig vervullend gaat vinden en uitputtend. Je vreest dat je op een dag door de mand valt, je hebt het gevoel geleefd te worden, of je merkt dat je cynisme toeneemt. Besluiten nemen waar je zelf echt achter staat wordt lastiger, omdat je nauwelijks tijd hebt om stil
te staan en te reflecteren op hoe je hier zelf eigenlijk naar kijkt.

Naast tijd om te reflecteren vraagt bezield leiderschap om zelfkennis. Inzicht in je allergieën en je kracht, je overlevingsstrategie als jij onder druk komt te staan. Zicht op je talenten, maar ook op de aannames die je impliciet toepast als jij denkt over succes, productiviteit, talentontwikkeling in je team, of over verantwoordelijkheid. Deze zelfkennis is in mijn ogen onontbeerlijk. Want hoe kun je andere mensen goed beoordelen als je jezelf niet kent?

Hoe kun je eerlijke feedback geven, als je niet weet welke bril jij zelf op hebt, wat jouw eigen aannames zijn, je eigen sterkten en zwakten? Hoe kun je verantwoord beslissingen nemen die grote impact hebben op anderen, als je je eigen beweegredenen niet goed kent, en geen besef hebt van de werking die jij hebt, doordat je bent die je bent? Hoe kun je een inspirerende leidinggevende zijn als je niet weet wat jou inspireert of als je daar geen contact mee hebt tijdens je werk?

Is bezield leiderschap te leren?

Het is geen truc of vaardigheid die je aanleert. Het is een persoonlijke weg, die uniek is voor ieder van ons. Dus wij duwen leidinggevenden ook niet in een soort algemene theoretische mal. Het enige wat wij zeggen is dat je jezelf eerst diepgaand moet leren kennen om binnen en buiten met elkaar te verbinden. En dat het moed vraagt om deze binnenkant te verbinden met, en tot uitdrukking te laten komen in je functie van leidinggevende. Bij het ITIP leer je de weg naar binnen te vinden en te hervinden, om zo steeds weer in jezelf een bezield antwoord te vinden op de situatie van het moment. De afgelopen 25 jaar hebben we vele leidinggevenden meegenomen op deze weg. Het is een keerpunt geweest in de uitoefening van hun functie.

De weg die mensen in Beziel je Leiderschap doorlopen bestaat uit vijf stappen:

1. Vertragen en naar binnen keren
2. Vrij maken; loskomen van belemmerende gedachtes en gevoelens
3. Verdiepen; een eigen antwoord vinden in het innerlijk
4. Verbinden; dit antwoord naar buiten te brengen, in contact met anderen
5. Verlichten; (samenwerkings)vormen maken waardoor leidinggeven vanzelf gaat

En jij, wat bezielt jou zelf in je werk?

‘Wat mij bezielt? Het ontwikkelpotentieel van mensen, dat er altijd weer verdere groei, nieuwe mogelijkheden zijn. Maar dat dit geen krachtsinspanning hoeft te zijn, maar slechts een aandachtig volgen van een natuurlijke en innerlijke wijsheid. Het is zo inspirerend te zien, hoe mensen zich ontwikkelen, grotere werking krijgen, groeien in kracht. Een groep leidinggevenden die bereid is op onderzoek uit te gaan en zich in te zetten met alles wat ze in zich heeft, dat is een fantastisch veld om in te werken.’

_{Foto door: Jasper Zwartjes}