De waarde van het ‘niet-weten’

Käthy Meijer in gesprek met een deelnemer uit de opleiding

Käthy: “In mijn werk als loopbaanbegeleider merk ik vaak hoe waardevol het kan zijn om ruimte te maken voor een fase van ‘niet-weten’. Bijvoorbeeld bij het zoeken naar een nieuwe baan is dit een tijd waarin je kunt broeden, waarin ideëen je kunnen invallen en je creativiteit wordt aangeboord. Maar het uithouden van de spanning van ‘niet-weten’ kan ook heel lastig zijn. Ik spreek met een deelnemer uit onze opleiding over hoe ze hiermee worstelde.”

Deelnemer: “Mijn omgeving verklaarde me voor gek. Ik had mijn baan opgezegd, zonder vooruitzicht op iets nieuws en ik had eerlijk gezegd geen idee wat ik wel wilde. Het enige wat ik wist, was dat ik mijn toenmalige baan niet meer kon doen. Ik was volledig verkrampt en voelde dat ik vanuit die kramp niet verder zou komen. Ik had ruimte nodig en ik besloot te stoppen, doodeng. Mijn nieuwe plan was dat ik geen plan had.

Vertrouwen hebben in dit planloze plan was best lastig. De eerste weken thuis ging ik met een paniekerig gevoel het web op om vacaturesites af te struinen, in de hoop dat ik mijn droombaan zou vinden. Na een paar uur verwoed scrollen was ik moe en futloos. Het moeilijkste in die tijd vond ik de oordelende stemmetjes in mijn hoofd: ‘Ik heb toch een goede opleiding gehad, wat doe ik dan thuis? Waarom zou ik nou zo speciaal zijn dat ik een droombaan vind? En werk is nou eenmaal niet altijd leuk, gewoon aanpakken.’ Juist op die momenten vond ik het vervelend om met vragen en zorgen uit mijn omgeving om te gaan. ‘Ze snappen me niet’, dacht ik dan, terwijl mijn wrevel eigenlijk voortkwam uit mijn eigen onrust over of het wel goed zou komen.

Ik sprak in die periode een vriend over mijn ideëen voor een nieuwe baan en vertelde hem mijn beeld van mijn kwaliteiten en hoe ik die zou kunnen inzetten. Na een tijdje zei hij: ‘Ik hoor je opnoemen wat je allemaal kan, maar wat vind je nou leuk?’ Ik zat met mijn mond vol tanden, want op die eenvoudige vraag had ik geen antwoord.

Ik merkte dat geforceerd zoeken me niet verder bracht en langzaamaan gaf ik me steeds iets meer over aan het niet-weten: ‘Het is echt ok dat ik niet weet waar het allemaal toe gaat leiden. En het is ook ok dat ik niet weet wanneer ik het wel weet. En als het spaargeld op is, dan zoek ik een tijdelijk baantje.’ Toen ik bij die gedachten kon ontspannen, begonnen mijn dagen zich als vanzelf te vullen met bezigheden. Ik pakte eindelijk weer boeken op waar ik eerder niet aan toekwam. En ik begon te schrijven over dingen die ik leuk vond, waar ik als kind blij van werd. Ik sprak met mensen af om gewoon eens te sparren. Nu terugkijkend waren die dingen die ik in deze planloze tijd als vanzelf oppakte, de eerste richtingaanwijzers in mijn zoektocht.

Stapje voor stapje werd me meer duidelijk waar het mij echt om te doen is. Ik moest dit zelf ontdekken, maar ik besef ook hoe belangrijk mijn omgeving was. Die vriend die me precies de goede vraag stelde. Mijn opleidingsgroep bij het ITIP die me juist dat teruggaf waardoor ik leerde te vertrouwen op mijn verlangen. Maar ook diegene die precies een opmerking maakte waarbij ik weer even heel sterk kon voelen: zo wil ik het niet! Inmiddels een jaar verder heb ik gevonden wat ik zocht en doe ik met enorm veel plezier mijn werk. Dit klopt.”