door Ellen van Damme
‘When I let go of
what I am,
I become what
I might be.’
– Lao Tzu
Laatst overviel het me opnieuw met volle kracht: het gevoel fundamenteel tekort te schieten omdat ik iets niet kan wat een ander wel kan. Uiteraard kan ik de meeste dingen minder goed dan andere mensen. Dat geldt voor een ieder van ons: het pallet aan talenten, kwaliteiten en vaardigheden is groot. Een aantal daarvan bezit jij. Mensen die over meerdere opvallende talenten beschikken bestaan. Ze kunnen bijvoorbeeld goed schrijven en beschikken daarnaast over een gave voor schilderen, beeldhouwen, zingen, voetballen of wetenschap bedrijven. Ik betrap mij op een milde jaloezie wanneer ik over hen lees.
Ik heb het altijd lastig gevonden mijn eigen talenten onder ogen te zien, me te realiseren dat ik op mijn eigen manier een scheppend mens ben. Vaak ervaar je wat je zelf goed kunt als vanzelfsprekend: “dat kan iedereen toch!” Jammer is dat. Als je van buitenaf, met vreemde ogen kon kijken, zou je jezelf ongetwijfeld meer waarderen.
Door de jaren heen ben ik milder in mijn oordeel geworden over mezelf. Gaan zien wat ik wel in plaats van niet tot mijn beschikking heb. Toch steekt het genadeloze oordelen over waar ik tekort schiet soms de kop op.
Ik ben daarin niet de enige. In de begeleiding van mensen, zowel individueel als in groepen kom ik dit fenomeen tegen. Hoe lastig het is, om jezelf te accepteren zoals je bent. Hoeveel boosheid en teleurstelling er iedere keer weer optreedt omdat je het ideale plaatje van jezelf niet gerealiseerd krijgt. Hoe gevoelig je van nature op dit terrein bent en met hoeveel zelfvertrouwen je opgevoed bent, bepalen uiteraard je last. Maar ook de tijd waarin we leven laat zijn sporen na. We leven in een samenleving die gelooft in maakbaarheid. Alles is mogelijk als je maar je best doet.
Trudy Dehue, hoogleraar wetenschapsgeschiedenis, zet dit duidelijk uiteen. Ze zegt: “We zijn ons leven, ons lichaam en onze hersenen als een soort onderneming gaan zien. Als een klein bedrijfje. Dat bedrijfje moet de beste worden, de meest perfecte in de samenleving. Daarom sporen we elkaar aan onze hersenen te verbeteren en ons uiterlijk te verfraaien. Innerlijk en uiterlijk moet alles perfect zijn. Daar haal je succes uit en als je succes hebt ben je gelukkig. Succes en geluk is synoniem.”
Het droevige is dat deze ratrace nooit stopt. Er is altijd een volgend doel, een nieuwe wens en steeds is het tekort voelbaar. Het succes is zeer tijdelijk van aard. En blijkt geen enkele garantie voor geluk.
De bevrijding uit deze vicieuze cirkel vindt niet plaats door nog meer en beter te presteren, maar door het leren waarderen van wat jij aan talent en kwaliteit te bieden hebt en je beperkingen te leren accepteren. Liefdevol en mededogend.
Goh Ellen, wat kan jij toch mooi en herkenbaar over dit soort gevoelens (als tekortschieten en angst) schrijven! Hier heb je echt talent voor. Daar kan ik dan weer (even) jaloers op zijn!
Heel herkenbaar! En dit wordt nog eens gevoed door ‘spirituele’ stromingen die menen dat je kunt creëren wat je wilt, als je je gedachten en intenties er op afstemt. The Secret is zo’n hype geweest. Ook andere bronnen die menen dat je met visualiseren je dromen waar kunt maken.
Het creërt bij mij (tegen beter weten in) in verwachtingen, en teleurstelling/falen als het dan niet lukt. Blijkbaar heb ik ook dát nog eens niet goed genoeg gedaan.
Het brengt me regelmatig in een spagaat tussen de zienswijzen dat je je leven kunt sturen (doelen stellen!!) en dat je leven een voorbestemming heeft, misschien wel door een God?
Hai Ellen,
Bijzonder mooi.
Ook ik herken dit in mijn leiderschapspraktijk in bedrijfsleven.
Vandaar dat ik samen met anderen een programma ontwikkeld heb voor basisscholen waarin juist het waarderen van wie je zelf bent centraal staat.
Dankbaar om te zien en horen wat dat met kinderen doet…. Voor meer info zie http://www.gelukskoffer.nl
Claar
Hallo Ellen,
Mooi geschreven. Heel herkenbaar. Wat bij mij ook gebeurt is dat ik vaak denk dat de ander geen hinder heeft van deze twijfels en onzekerheden. Ik land weer als ik weer mag horen en ervaren dat we allen zo onze eigen manier hebben om onszelf onder te waarderen en ik niet de enige ben die zich hierin kwetsbaar voelt.
Tonny
Ik ben relatietherapeut voor stellen in open relaties. Ik schreef laatst een blog over loslaten. Ik hoopte natuurlijk dat mensen met allemaal persoonlijke verhalen over ‘loslaten’ zouden reageren. Kreeg ik als reactie, hoe het mogelijk is dat ik als relatietherapeut voor open relaties nog last heb van jaloezie. (Persoonlijke anekdote in de blog) Even vloog mij dat aan. De twijfel of ik me niet beter moet profileren, perfecter, succesvoller, de heldin. Even voelde ik ook hoe kwetsbaar kwetsbaarheid is en wat het effect kan zijn van een mening of een oordeel. Toch blijf ik dit doen. Het draait (zeker in relaties) om de moed om imperfect te durven zijn. Dat verbindt.