Je volledig verbinden met je werk

Een paar weken geleden bezocht ik samen met mijn vrouw een picknick concert dat onderdeel was van het cellofestival in Zutphen.

Al een paar dagen hadden we ons er in onder gedompeld: het speciale rijke, diepe geluid van de cello, de passie van de muzikanten, de bijzondere sfeer die ons stadje onmiskenbaar optilde uit haar toch wat saaie provinciaalse bestaan.
Een paar sublieme optredens van internationale topmusici hadden ons al weten te bekoren, maar tijdens dit kleine evenement buiten in een middeleeuwse tuin aan de rand van de oude stadsmuur, werden we echt in onze ziel geraakt.

Niet in een gelikte concertzaal, maar juist zittend op een kleedje, met de warme zon op onze huid en al die dissonanten van de wind, kraaiende vogels en een huilend kind. En niet door gevestigde musici, maar juist door jonge talenten, sommigen nog maar net 14 jaar oud. Een voor een speelden ze voor ons na een week van masterclasses, als een soort van proeve van bekwaamheid, een solo.

Als je in korte tijd zoveel muzikanten voorbij ziet komen, dan ontkom je er bijna niet aan om te vergelijken. Hoe komt het dat de een je zoveel meer weet te raken dan de ander?
Zeker als het niet blijkt te gaan over wat wel en niet past bij je smaak, of wat wel of niet technisch perfect wordt uitgevoerd. Want ik werd het meest geraakt door een Russisch
meisje dat een stuk speelde wat niet bepaald ‘my cup of tea’ was. En door een Nederlandse jongen die er zelfs voor mijn niet bepaald kritisch gehoor behoorlijk vaak naast zat. Wat zij echter gemeen hadden met elkaar, is dat je kon zien dat zij beiden in een soort van trance waren, volkomen verbonden waren met de muziek die ze speelden, daar als het ware mee samen vielen. Het leek of er geen afstand was tussen henzelf, het instrument dat zij bespeelden en de muziek die zij maakten.
En precies datzelfde gebeurde vervolgens ook met ons als toehoorders: dat je merkt dat de muziek echt bezit van je neemt, helemaal bij je binnenkomt, en je er mee samenvalt.

Diezelfde avond in Zomergasten vertelde biografe Annejet van der Zijl (bekend van o.a. ‘Sonny Boy’) heel mooi over wat voor haar steeds weer bepalend is in het kiezen van een onderwerp of een persoon. Ook zij gaf aan dat voor haar alles draaide om de persoonlijke verbinding, om de vraag of het werk ook haar zelf kon helpen in het vinden van antwoorden op haar eigen persoonlijke levensvragen.
Zo zijn de beste dokters zich bewust van hun eigen verwondingen en gebreken, en helen via hun patiënten ook zichzelf. De beste politiemannen kennen het kwaad in zichzelf en weten zo werkelijk van binnenuit wat ze moeten doen oog in oog met het kwaad in de buitenwereld. Mijn beste modules in mijn opleidingswerk gaf ik op de momenten dat ik het zelf misschien wel het meest nodig had om mij uit mijn leven terug te trekken om mij op mijzelf te kunnen bezinnen.
Zo wordt de kwaliteit van wat wij doen niet zozeer bepaald door onze kennis en vaardigheden maar vooral door de mate waarin wij ons er mee verbinden.

Daarom een mooie vraag voor nu: wat is het eigenlijk ten diepste waarom je dit werk doet, wat probeer je er mee op te lossen in je eigen bestaan, in welke zin ben jij zelf je belangrijkste klant? Wat zou jou, net zoals die jonge muzikanten, kunnen doen laten samenvallen met datgene wat jij doet, met de muziek die jij met jouw werk in de wereld wilt laten klinken?